Find answers to common legal questions and learn more about your rights
Anayetoa leseni kwa watoa huduma ya mawasiliano hapa nchini ni Mamlaka ya Mawasiliano Tanzania.
Hairuhusiwi kisheria kutuma bidhaa yoyote ambayo inaweza kuhatarisha maisha ya watu wakati wa usafirishaji kwa njia ya posta.
Hairuhusiwi kutuma madawa ya kulevya kwa njia ya posta isipokuwa kama yameruhusiwa kisheria na mamlaka zinazohusika na uchunguzi wa kisayansi nchini.
Hapana, Mamlaka ya Mawasiliano Tanzania inasimamia maudhui ya redio na televisheni kwa Tanzania Bara tu.
Hapana, mtoa huduma ndiye anapaswa kuwajibika kwa mujibu wa sheria ilimradi tu kosa lile limefanyika wakati wakala akitenda kazi yake ya kusajili laini na kosa lenyewe linahusiana na suala la kusajili laini kwa ajili ya mteja.
Hapana, mtoto mwenye chini ya umri wa miaka kumi na mbili (12) haruhusiwi kusajiliwa laini ya simu.
Hapana, mtu yeyote haruhusiwi kwa mujibu wa sheria kutoa huduma ya mawasiliano ya kielektroniki bila kupewa leseni kutoka katika mamlaka husika.
Hii ni muhimu kwasababu huwazuia watu wengine wanaoweza kuiokota laini hiyo na kuitumia katika matukio ya kihalifu. Pia, hii inasaidia kujua kuwa laini fulani haiko kwenye matumizi kutokana na kupotea.
Idara ya Uhamiaji husaidia kuthibitisha kuwa mteja fulani ni raia wa Tanzania na si mhamiaji kutoka nchi nyingine. Idara ya Uhamiaji pia huweka kanzidata maalumu kwa ajili ya wageni wa muda mfupi.
JIBU: Ndiyo, sheria inatambua wazi uwepo wa laini zilizojengewa kwenye simu na ambazo zinaweza kuondolewa na kurudishwa.
Leseni ya mtoa huduma ya mawasiliano ya posta inaweza kufutwa na Mamlaka kama, kwa mfano, anafanya kazi kinyume na masharti ya leseni hiyo au kinyume na masharti ya sheria.
Makandarasi au mafundi hao wanatakiwa kuwa na leseni iliyotolewa na Mamlaka ya Mawasiliano Tanzania.
Mamlaka ya Mawasiliano Tanzania ndiyo yenye mamlaka ya kuchukua hatua kama maudhui ya redio au televisheni yako kinyume na maadili ya jamii.
Mtoa huduma anatakiwa kuzichapisha hatua hizo ili zijulikane kwa wateja au watumiaji wa huduma yake.
Ndiyo, huduma ya mawasiliano ya mtandao inatakiwa kutolewa kwa siku saba za wiki zikiwemo siku za jumamosi na jumapili.
Ndiyo, kampuni iliyosajiliwa kwa mujibu wa sheria inaweza kumiliki laini iliyosajiliwa kwa jina lake (jina la kampuni husika).
Ndiyo, leseni moja inaweza kutolewa kwa kampuni ilimradi tu imesajiliwa ipasavyo kwa mujibu wa sheria.
Ndiyo, mtoa huduma ya posta anawajibika kwa upotevu wa mizigo au barua zilizotumwa na wateja wake.
Ndiyo, sheria inatambua wazi uwepo wa laini zilizojengewa kwenye simu na ambazo zinaweza kuondolewa na kurudishwa.
Ndiyo, wakala ana wajibu wa kutunza siri za mteja.
Ndiyo, watu wenye ulemavu wana haki ya kutumia vifaa vya mawasiliano ya kielektroniki kama watu wengine.
Ni kosa kwa posta kutofikisha kwa makusudi barua iliyotumwa kwa mlengwa.
Ni kosa la jinai kuandika maneno ambayo yanaweza kuufanya umma uamini au kudhani kuwa eneo hilo kuna huduma halali ya posta wakati si kweli.
Ni kosa la jinai mtu yeyote kukataa kuwasilisha mzigo au kifurushi kwa ajili ya ukaguzi baada ya kuombwa au kuamriwa kufanya hivyo.
Ni Mamlaka ya Mawasiliano Tanzania kwani ndiyo yenye mamlaka hayo kwa Tanzania Bara na Zanzibar (ndani ya Jamhuri ya Muungano wa Tanzania).
Ni Wizara ya Habari, Mawasiliano na Teknolojia ya Habari.
Tume ya Utangazaji ya Zanzibar ni chombo kinachoshughulikia maudhui ya redio na televisheni kwa upande wa Zanzibar.
Barua iliyotumwa kwa njia ya posta inadhaniwa kuwa imeshamfikia mlemgwa kama imeshawekwa kwenye sanduku binafsi la mlengwa, kama imefikishwa nyumbani au ofisini kwa mlengwa, kama amepewa mlengwa mwenyewe moja kwa moja au mwakilishi wake au mtu kupitia kwa mtu yeyote aliyethibitishwa kupokea barua hiyo.
Hairuhusiwi kwa mtoa huduma ya mawasiliano mwenye leseni kufanya shughuli yoyote ya mawasiliano ambayo iko kinyume na masharti ya leseni aliyopewa.
Hairuhusiwi televisheni au redio kurusha vipindi ambavyo vina maudhui yanayolenga kuhimiza unyanyasaji wa watoto.
Hapana, hakuna haki hiyo kisheria kwasababu Mamlaka pia ina wajibu wa kutunza siri za taarifa za watumiaji wa huduma za mawasiliano ya kielektroniki na posta.
Hapana, magazeti si huduma za mawasiliano ya kielektroniki kwa mujibu wa sheria.
Hapana, matakwa haya ni kwa maombi ya leseni ambazo ni za zaidi ya miaka mitano na si chini ya hapo.
Hapana, mfumo wa kibayometriki katika usajili wa laini hautakiwi kulipiwa gharama yoyote kwa mujibu wa sheria.
Hapana, Sheria inaelekeza wazi kabisa kuwa maombi yote ya leseni ya kutoa huduma ya mawasiliano kwa njia ya posta yanatakiwa kufanywa kwa njia ya maandishi tu.
Hapana, si sahihi kabisa. Sheria inaelekeza kuwa laini ya simu isajiliwe kwa jina lile lile lililoandikwa kwenye kitambulisho cha taifa.
Hapana, si sahihi kuchapisha taarifa za uongo na zenye lengo la kiuchochezi katika mitandao ya kijamii kwani ni kinyume na sheria.
Hapana. Kiongozi wa dini hana mamlaka yoyote kupewa taarifa za mtumiaji wa huduma ya mawasiliano. Kumpa kiongozi wa dini taarifa za mteja ni kinyume na haki ya usiri na faragha kwa mteja.
Hatua ya kwanza ni mtumiaji wa laini hiyo ya simu kutoa taarifa kwa mtoa huduma wake (mtandao wa mawasiliano) kuwa laini yake imepotea, imeibwa au imeharibika. Hatua ya pili ni mtoa huduma (mtandao wa mawasiliano) kuifunga laini husika (kuifungua huduma zote).
Huduma ya kusajili laini kibayometriki inapatikana katika maduka ya watoa huduma za mawasiliano pamoja na mawakala wao waliothibitishwa kwa mujibu wa sheria.
Huduma ya mawasiliano ya mtandao inatakiwa kutolewa kwa masaa ishirini na nne kwa siku (muda wote).
i. Huduma za dharula ii. Huduma kwa wateja iii. Udhibiti wa makosa ya jinai iv. Huduma za misaada kwa watoto v. Jeshi la Zimamoto na Uokoaji vi. Huduma za magari ya wagonjwa (ambulance services) vii. Taasisi ya Kuzuia na Kupambana na Rushwa (TAKUKURU) viii.Msaada wa kiafya
i. Mtumiaji ana haki ya usiri (faragha). Taarifa zake zisisambazwe na mtoa huduma kwa watu wengine bila ridhaa yake. ii. Mtumiaji ana haki ya kuelimishwa (kupata elimu) juu ya huduma za mawasiliano zinazotolewa na mtoa huduma husika.
i. Mtumiaji ana wajibu wa kutii sheria za nchi kama vile kutoingilia uhuru na haki za watumiaji wengine, kutotumia huduma za mawasiliano kama nyenzo ya kufanya uhalifu na kufanya mawasiliano yenye maudhui maovu. ii. Mtumiaji ana wajibu wa kulipia huduma za mawasiliano popote pale inapohitajika. iii. Mtumiaji wa huduma za mawasiliano pia ana wajibu wa kuhakikisha kuwa matumizi yake ya huduma hizo hayaathiri mazingira kwa ujumla.
Kanuni za Mawasiliano ya Kielektroniki na Posta Kuhusu Usajili wa Laini za Simu, 2023 zinasema kuwa ni kosa la jinai kutumia laini ya simu ambayo haijafanyiwa usajili na mtoa huduma kwa kutumia kitambulisho cha taifa cha mteja.
Kutoa taarifa katika kituo cha polisi.
Kwa mujibu wa sheria, Mamlaka inaweza kutoa leseni kwa mwombaji wa leseni anayetaka kutoa huduma ya posta kama tu imejiridhisha kuwa taarifa zilizotolewa na mwombaji zinatosha na zinakidhi suala zima la uendeshaji wa huduma inayoombewa leseni.
Malalamiko ya huduma za mawasiliano ni hoja ambazo zinawasilishwa na mhusika kwenye ngazi husika dhidi ya upande mwingine (ambapo kikawaida huwa kati ya mteja na mtoa huduma) kutokana na kasoro au kutokukamilika kwa huduma au bidhaa husika katika suala zima la mawasiliano ya kielektroniki na posta kama alivyotarajia.
Mamlaka inatakiwa kutoa maamuzi ya kukubali au kukataa maombi ndani ya siku sitini (60).
Mamlaka ya Mawasiliano Tanzania hutoa leseni kama vile leseni ya kutoa huduma ya mawasiliano na leseni ya maudhui kwa ajili ya redio na televisheni.
Mamlaka ya Mawasiliano Tanzania inabidi itoe kwanza idhini hiyo. Bila idhini ya Mamlaka tajwa, mwenye leseni haruhusiwi kuiuza kwa mtu mwingine.
Mamlaka ya Vitambulisho vya Taifa (NIDA) inahusika sana katika suala zima la mawasiliano ya kielektroniki hapa nchini kwani mamlaka hii ndiyo inayotoa vitambulisho vya taifa au namba za vitambulisho vya taifa ambazo ni za lazima ili mtu aweze kusajiliwa laini ya simu. Hivyo, bila Mamlaka ya Vitambulisho vya Taifa kutimiza wajibu wake ipasavyo, watu wanaweza kukosa huduma ya mawasiliano ya kielektroniki kwani kusajili laini ni lazima kwa mujibu wa sheria.
Mfumo huu wa anwani na postikodi unatambulisha mhusika alipo katika kijiji/mtaa, kata, wilaya na mkoa husika na hatimaye inaongeza ufanisi katika uchambuzi, usafirishaji na usambazaji wa barua kwa njia ya posta.
Mlalamikaji anatakiwa kwanza kutoa taarifa kwa mtoa huduma wake ili kuona kama lalamiko hilo linaweza kupatiwa suluhu na mtoa huduma mwenyewe ndani ya muda mwafaka.
Moja, Mamlaka ya Mawasiliano Tanzania (ambaye ndiye msimamizi na mdhibiti) Mbili, watoa huduma (hawa ni watu au makampuni ambayo yamethibitishwa kutoa huduma ya mawasiliano) Tatu, watumiaji wa huduma (hawa ni wanaotumia huduma za mawasiliano) Nne, Serikali (Serikali inahusika kwa kutunga sera, sheria na kanuni zinazoongoza sekta pamoja na kukusanya kodi zinazotokana na shughuli za sekta kwa maendeleo ya nchi na watu wake)
Mtandao wa simu hautakiwi kupanga bei za huduma zake ambazo zina ubaguzi.
Mtoa huduma anaweza kutoa siri za mteja pale ambapo imeruhusiwa na sheria, kukiwa na uchunguzi wa kosa la jinai unafanyika au kwa amri ya mahakama.
Mtoa huduma ya mawasiliano ya kielektroniki ana wajibu wa kupeleka bei hizo kwa Mamlaka ya Mawasiliano Tanzania walau wiki mbili kabla ya kuanza kutumika na pia kuzichapisha bei hizo katika vyombo vya habari walau wiki moja kabla ya kuanza kutumika.
Mtumiaji wa simu anatakiwa kubofya *#06# ili kupata IMEI ya simu.
Mwenye wajibu kwa mujibu wa sheria kuhakikisha kuwa vifaa vinavyoingizwa dukani kwa ajili ya kuuzwa kwa watumiaji ni salama ni Mamlaka ya Mawasiliano Tanzania, na mtoa huduma, mwagizaji au msambazaji wa vifaa hivyo.
Mzigo unaendelea kuwa mali ya mtumaji (aliyetuma mzigo) wakati wote hadi pale mzigo unapofika kwa mlengwa husika.
Ndiyo, inaruhusiwa kisheria kutumia simu za mkononi katika miamala ya kifedha.
Ndiyo, Mamlaka ina wajibu wa kuchapisha ombi la leseni kwenye magazeti ili kukaribisha maoni ya wadau mbalimbali.
Ndiyo, Mamlaka ina wajibu wa kumtaarifu kwa maandishi mwombaji wa leseni kuwa ombi lake limekataliwa.
Ndiyo, Mamlaka inaweza kubadilisha au kuboresha masharti yaliyoko kwenye leseni ya mtoa huduma.
Ndiyo, Mamlaka ya Mawasiliano Tanzania ina mamlaka ya kufuta leseni ya mtoa huduma ya mawasiliano ya posta wakati wowote.
Ndiyo, Mamlaka ya Mawasiliano Tanzania inaweza kusikiliza malalamiko kati ya mtoa huduma na mteja au mtumiaji na kutoa maamuzi.
Ndiyo, Mdiplomasia anaweza kusajiliwa laini ya simu kwa jina lake.
Ndiyo, mtoa huduma ana wajibu wa kisheria kutoa taarifa kwa watumiaji wa huduma au wateja wake pale anapotaka kusitisha huduma ya mawasiliano. Kufanya kinyume chake ni uvunjaji wa haki ya watumiaji.
Ndiyo, mtu ana haki ya kubadilisha mtandao wa mawasiliano wakati wowote anaoona inafaa kufanya hivyo.
Ndiyo, mtu anayetuma kifurushi kwa njia ya posta anakuwa na wajibu kisheria kuweka bayana vitu vilivyomo ndani ya kifurushi husika.
Ndiyo, mwombaji anaweza kuleta maombi mengine ilimradi tu amekamilisha vitu vyote ambavyo hakuwa navyo kwa mara ya kwanza.
Ndiyo, mwombaji wa leseni anatakiwa kulipa kiasi fulani cha ada kama itakavyoamuliwa na Mamlaka husika.
Ndiyo, ni halali kabisa. Sheria inawaruhusu watoa huduma ya mawasiliano ya kielektroniki kupanga bei za huduma zao ilimradi tu wafuate sheria.
Ndiyo, ni kosa la jinai kwa mtu yeyote kumiliki stempu feki.
Ndiyo, ni kosa la jinai kwa mtu yeyote kumiliki stempu feki.
Ndiyo, ni sahihi polisi kufanya hivyo kwani inaruhusiwa na sheria.
Ndiyo, sheria inaelekeza kuwa Mamlaka ya Mawasiliano ina mamlaka ya kushughulikia mambo yote ya mawasiliano ya kielektroniki ndani ya Jamhuri ya Muungano (Tanzania Bara na Zanzibar).
Ndiyo, sheria inaelekeza kuwa mtu yeyote anayemiliki au anayetumia laini ya simu anatakiwa kutoa taarifa kwa mtoa huduma au kwa mtandao husika.
Ndiyo, Sheria inaelekeza kuwa ni lazima laini zote za simu zisajiliwe kwa njia ya kibayometriki.
Ndiyo, Sheria inaelekeza wazi kwamba watoa huduma za posta wana wajibu wa kuhakikisha kuwa hawatoi siri za wateja wao bila idhini ya wateja wao.
Ndiyo, Sheria inaruhusu kusajili laini zaidi ya moja kwa kutumia kitambulisho cha mtu mmoja.
Ndiyo, Sheria inatoa haki hiyo ya kuhuisha au kusasisha leseni baada ya muda wake kuisha.
Ndiyo, watumiaji wa mitandao ya kijamii wana wajibu wa kutii Sheria ya Mawasiliano ya Kielektroniki na Posta.
Neno \"Mteja\" hutumika kumtambulisha mtu ambaye ana uhusiano wa kimkataba na mtoa huduma au bidhaa za mawasiliano wakati neno \"mtumiaji\" humtambulisha mtu ambaye anatumia au anafaidika na huduma au bidhaa yenyewe. Hivyo, kuna uwezekano wa mteja kutokuwa mtumiaji wa huduma husika.
Ni kosa kufungua barua iliyotumwa kwa njia ya posta bila idhini ya mtumaji au mlengwa isipokuwa polisi pale wanapokuwa na sababu za kuamini kuwa barua hiyo inaeleza jambo lolote ambalo liko kinyume na sheria au kwa amri ya mahakama.
Ni kosa la jinai kubomoa au kuharibu jengo au ofisi yoyote inayotoa huduma za posta kwa makusudi.
Ni kosa la jinai kwa mujibu wa sheria mtu yeyote kubandika matangazo katika ofisi za posta bila idhini maalumu.
Ni Mamlaka ya Mawasiliano Tanzania (TCRA)
Ni muhimu kutoa elimu kwa jamii kuhusu Sheria ya Mawasiliano ya Kielektroniki na Posta kwasababu jamii itapata kufahamu namna nzuri ya kutumia huduma ya mawasiliano ya kielektroniki na posta bila kuvunja sheria za nchi na pia wadau wote wa mawasiliano wataweza kufahamu haki na wajibu wao katika suala zima la utoaji na ufaidikaji wa huduma za mawasiliano ya kielektroniki na posta hapa nchini.
Sheria inaeleza wazi kuwa ni kosa la jinai kujihusisha na suala la kusajili laini bila uthibitisho halali wa mtoa huduma.
Sheria inasema moja kwa moja kuwa vyombo vya habari vina wajibu wa kurusha vipindi ambavyo maudhui yake hayaoneshi ishara ya kuitenga, kuifhalilisha au kuikashifu dini yoyote ile.
Sheria inawaruhusu polisi kufanya ukaguzi wa vifurushi au mizigo iliyotumwa kwa njia ya posta katika kutimiza majukumu yao ya kisheria.
Sheria ya Mawasiliano ya Kielektroniki na Posta ni Kanuni na taratibu ambazo huongoza matumizi bora ya vifaa na vitu vinavyotumika na kuwezesha mawasiliano kwa njia ya Kielektroniki na posta.
TEHAMA ni Teknolojia ya Habari na Mawasiliano.
Umuhimu wa kusajili laini za simu kibayometriki kwa kutumia kitambulisho cha taifa ni pamoja na kurahisisha upatikanaji wa wahalifu na matapeli mbalimbali wa mitandao ambao mara nyingi hutumia laini ambazo hazisajiliwa kwa majina yao halali. Ni rahisi kufanya upelelezi wa makosa mbalimbali ya jinai yanayofanywa kupitia njia za mawasiliano ya kielektroniki.
Wadau wote wa mawasiliano ya kielektroniki na posta wana wajibu wa kutii Sheria ya Mawasiliano ya Kielektroniki na Posta. Hii ni pamoja na watumiaji, watoa huduma, Serikali pamoja na Mamlaka ya Mawasiliano Tanzania.
Wajibu wa kitengo hiki ni kuratibu matukio ya kiusalama katika mitandao na pia kushirikiana na vyombo vingine vya kikanda na kimataifa katika kusimamia katika kusimamia matukio ya kiusalama mitandaoni.
Yapo makosa mengi yafanyikayo katika mitandao ya kijamii ambayo ni pamoja na kuchapisha taarifa za uongo au za uchochezi, taarifa zenye lengo la kuwashushia heshima watu wengine, kufanya mambo ya kiutapeli n.k.
Subscribe to our newsletter to get the latest news and updates from Sheria Kiganjani
