Find answers to common legal questions and learn more about your rights
Hapana, sheria haimruhusu mtu yeyote kukusanya au kuchakata taarifa binafsi bila kusajiliwa chini ya Sheria ya Ulinzi wa Taarifa Binafsi.
Ibara ya 16 ya Katiba ya Jamhuri ya Muungano wa Tanzania huzungumzia na kutambua haki ya faragha ya mtu.
Ndiyo, ni kosa la jinai kwa mtu yeyote kutoa taarifa za uongo au kupotosha wakati wa usajili wa mchakataji au mkusanyaji wa taarifa binafsi.
Baada ya kukoma kwa kipindi cha kwanza, Mkurugenzi Mkuu wa Tume ya Ulinzi wa Taarifa Binafsi anaweza kuteuliwa kwa kipindi kingine kimoja tu na siyo zaidi.
Bodi ya Tume ya Ulinzi wa Taarifa Binafsi ina jumla ya wajumbe saba.
Chombo cha usimamizi wa Tume ya Ulinzi wa Taarifa Binafsi ni Bodi ya Tume ya Ulinzi wa Taarifa Binafsi.
Endapo mhusika wa taarifa ambaye ridhaa yake inaombwa ni mtoto au mtu asiye na akili timamu, ridhaa huweza kutoka kwa mzazi, mlezi, mrithi, wakili wake au mtu yeyote anayetambulika kisheria kwa niaba yake anayepaswa kutoa ridhaa hiyo.
Haitakiwi mtu kuteuliwa kuwa mjumbe wa Tume kama kutokana na madaraka aliyonayo anaweza kuwa na ushawishi katika Tume ili kudumisha uadilifu wa Tume na kwa madhumuni ya kuepusha mgongano wa maslahi.
Hapana, kwa mujibu wa sheria, Mwenyekiti na Makamu Mwenyekiti wa Bodi ya Tume ya Ulinzi wa Taarifa Binafsi hawawezi kuteuliwa kutoka upande mmoja wa Jamhuri ya Muungano wa Tanzania. Mmoja akiteuliwa kutoka Tanzania Bara, mwingine atateuliwa kutoka Tanzania Zanzibar.
Hapana, mkusanyaji akiwa na taarifa binafsi haruhusiwi kuzifichua taarifa hizo kwa mtu tofauti na mhusika wa taarifa bila sababu yoyote inayokubalika kwa mujibu wa Sheria ya Ulinzi wa Taarifa Binafsi.
Hapana, mkusanyaji anatakiwa kukusanya taarifa binafsi kwa madhumuni halali na yanayohusiana na kazi yake.
Hapana, mkusanyaji wa taarifa binafsi haruhusiwi kukusanya taarifa kwa njia ambazo si halali.
Hapana, sheria inaelekeza kuwa ni wajumbe tu wa Bodi ya Tume ya Ulinzi wa Taarifa Binafsi wanaruhusiwa kuwa wanakamati wa kamati mbalimbali ndani ya Bodi.
Hapana, Sheria ya Ulinzi wa Taarifa Binafsi inaelekeza wazi kuwa kipindi cha usajili wa mkusanyaji au mchakataji wa taarifa binafsi ni miaka mitano tu. Baada ya hapo, mkusanyaji au mchakataji wa taarifa binafsi anaweza kuhuisha tena usajili.
Hapana, si sahihi kwa mujibu wa sheria mkusanyaji kufichua taarifa binafsi kwa njia ambayo haiendani na madhumuni ambayo taarifa hiyo imekusanywa.
Hapana, taarifa binafsi hazitakiwi kusafirishwa nje ya mipaka ya nchi kinyume cha masharti ya Sheria ya Ulinzi wa Taarifa Binafsi.
Hapana, Tume inapaswa kufanya uchunguzi dhidi ya mlalamikiwa aliyekiuka Sheria ya Ulinzi wa Taarifa Binafsi kwa siri.
Hii ni muhimu kwasababu Mkurugenzi Mkuu anatakiwa kuwa na ufahamu wa kitu anachokisimamia. Kama kiongozi katika Bodi ya Tume ya Ulinzi wa Taarifa Binafsi, anatakiwa kuwa na utaalamu tajwa kwa ajili ya usimamizi fasaha na fanisi.
Hili ni jukumu la mkusanyaji au mchakataji kwa mujibu wa sheria.
Huu ni wajibu wa mchakataji wa taarifa husika kuhakikisha kuwa taarifa binafsi zinachakatwa kwa namna hiyo tajwa.
Kanuni hii ni muhimu kwa maoni yangu kwasababu kama ikiruhusiwa mtu yeyote kutoa taarifa za uongo kwa Tume wakati inapofanya uchunguzi wa malalamiko inaweza kusababisha Tume isifikie maamuzi sahihi.
Katibu wa Bodi ya Tume ya Ulinzi wa Taarifa Binafsi ni Mkurugenzi Mkuu wa Tume.
Kiongozi mkuu wa Bodi ya Tume ya Ulinzi wa Taarifa Binafsi (ambaye ni Mwenyekiti wa Bodi) huteuliwa na Rais wa Jamhuri ya Muungano wa Tanzania.
Kiongozi mkuu wa Bodi ya Tume ya Ulinzi wa Taarifa Binafsi ni Mwenyekiti wa Bodi ya Tume ya Ulinzi wa Taarifa Binafsi.
Kipindi cha usajili ni miaka mitano kuanzia tarehe ya kutolewa kwa cheti cha usajili wa mkusanyaji au mchakataji wa taarifa binafsi.
Kwa mujibu wa sheria, mhusika wa taarifa anaweza kuingia mkataba na mkusanyaji kwa madhumuni ya kutumia au kuchakata taarifa zake binafsi kwa ajili ya kunufaika kifedha.
Malalamiko yanayopokelewa na Tume ya Ulinzi wa Taarifa Binafsi yanatakiwa kuchunguzwa na kumalizika ndani ya siku tisini tangu tarehe ya kupokelewa.
Malengo ya kutungwa kwa Sheria ya Ulinzi wa Taarifa Binafsi ni kudhibiti uchakataji wa taarifa binafsi, kulinda faragha za watu binafsi na kuwapa wahusika wa taarifa haki na nafuu katika kulinda taarifa binafsi kutokana na uchakataji usiofuata utaratibu.
Mambo ya ulinzi wa taarifa binafsi hapa nchini Tanzania yako chini ya Wizara ya Habari, Mawasiliano na Teknolojia ya Habari.
Maombi ya kuhuisha usajili yanatakiwa kuwasilishwa ndani ya kipindi cha miezi mitatu kabla ya tarehe ya kuisha kwa kipindi cha usajili.
Mchakataji ni mtu au taasisi ambayo kazi yake ni kuchakata taarifa binafsi kwa ajili na kwa niaba ya mkusanyaji wa taarifa binafsi chini ya maelekezo ya mkusanyaji.
Mhusika wa taarifa naweza kumtaka mkusanyaji wa taarifa binafsi kusitisha au kutoanza uchakataji wa taarifa ikiwa uchakataji huo unaweza kusababisha madhara makubwa kwake au kwa mtu mwingine.
Mhusika wa taarifa ni mtu ambaye taarifa zake binafsi zinakusanywa au zinachakatwa kwa mujibu wa sheria.
Mjumbe wa Bodi anaweza kukoma kuwa mjumbe wakati wowote baada ya kupoteza uwezo wa kutimiza majukumu yake kutokana na ugonjwa wa mwili au akili, utovu wa nidhamu au kujiuzulu.
Mjumbe wa Bodi ya Ulinzi wa Taarifa Binafsi anaweza kukoma kuwa mjumbe kwa kushindwa kuhudhuria vikao vitatu mfululizo bila kutoa taarifa.
Mkurugenzi Mkuu wa Tume ya Ulinzi wa Taarifa Binafsi anashika nafasi kwa kipindi cha miaka mitano tu baada ya kuteuliwa.
Mkurugenzi Mkuu wa Tume ya Ulinzi wa Taarifa Binafsi huteuliwa na Rais wa Jamhuri wa Jamhuri ya Muungano wa Tanzania.
Mkusanyaji au mchakataji ndiye mwenye jukumu la kuhakikisha kuwa taarifa binafsi zinatosheleza na ni muhimu kwa madhumuni ya uchakataji kama ilivyokusudiwa.
Mkusanyaji au mchakataji ndiye mwenye wajibu kisheria kuhakikisha kuwa taarifa binafsi zinachakatwa kihalali, kwa haki na kwa uwazi.
Mkusanyaji wa taarifa binafsi halazimiki kutoa taarifa kwa mhusika endapo taarifa hizo siyo sahihi, zinahusika katika uchunguzi kwa mujibu wa sheria au zimezuiliwa kwa amri ya mahakama.
Mkusanyaji wa taarifa halazimiki kufuata takwa hilo la kisheria kama taarifa binafsi husika zimekwishawekwa wazi au utekelezaji wake umeshindikana katika mazingira husika.
Mlalamikaji ambaye hajaridhika na uamuzi wa Tume baada ya upande mmoja kutohudhuria anaweza kukata rufaa Mahakama Kuu ya Tanzania.
Moja, Makampuni ya simu, Mbili, Hospitali, Tatu, Vyuo vikuu, Nne, Benki
Mpokeaji wa taarifa binafsi ni mtu au taasisi ambayo inapokea taarifa binafsi kutoka kwa mkusanyaji.
Mtu anatakiwa kuwa amehitimu shahada ya TEHAMA, uhandisi, sheria, uchumi, fedha au utawala, ana uzoefu usiopungua miaka kumi na ana utaalamu katika nyanja ya ulinzi wa taarifa ili kuteuliwa kuwa Mkurugenzi Mkuu wa Tume ya Ulinzi wa Taarifa Binafsi.
Mtu yeyote ambaye hajaridhika na uamuzi wa Tume anaweza kuwasilisha rufaa kwa Waziri wa Habari, Mawasiliano na Teknolojia ya Habari.
Mwenye jukumu la kuidhinisha ripoti za utendaji kazi wa Tume ni Bodi ya Tume ya Ulinzi wa Taarifa Binafsi.
Mwenye jukumu la kutoa miongozo ya kimkakati na kuunda sera za uendeshaji na usimamizi wa Tume ni Bodi ya Tume ya Ulinzi wa Taarifa Binafsi.
Mwenyekiti na Makamu Mwenyekiti wa Bodi ya Tume ya Ulinzi wa Taarifa Binafsi hushika nafasi kwa kipindi cha miaka mine.
Mwenyekiti, au akiwa hayupo, Makamu Mwenyekiti ndiye mwenye mamlaka hayo.
Ndiyo, Bodi ya Tume ya Ulinzi wa Taarifa Binafsi ina mamlaka ya kuunda kamati zozote ndani ya Tume.
Ndiyo, kanuni na sera zote ambazo hutengenezwa na mkusanyaji wa taarifa binafsi hutakiwa kupitiwa na kuidhinishwa.
Ndiyo, mchakataji ambaye anafichua taarifa iliyochakatwa na mchakataji bila idhini ya mkusanyaji anatenda kosa kisheria.
Ndiyo, mhusika ana haki ya kuwakilishwa na wakili au afisa wake wa nafasi za juu au mwakilishi aliyeidhinishwa.
Ndiyo, mhusika wa taarifa binafsi ana haki ya kufahamishwa kuwa taarifa zake binafsi zinachakatwa.
Ndiyo, mkusanyaji anapaswa kutengeneza kanuni za maadili au sera zinazobainisha maadili na miiko inayopaswa kuzingatiwa wakati wa ukusanyaji wa taarifa binafsi.
Ndiyo, mkusanyaji wa taarifa binafsi ana wajibu kulinda taarifa binafsi dhidi ya upotevu wa kizembe.
Ndiyo, mkusanyaji wa taarifa binafsi anaweza kuwa na wawakilishi wake
Ndiyo, ni haki ya mhusika wa taarifa.
Ndiyo, ni kosa la jinai kuizuia au kuikwamisha Tume kutekeleza mamlaka yake na adhabu yake ni kulipa faini isiyopungua shilingi laki moja na isiyozidi shilingi milioni tano au kifungo kisichozidi miaka miwili au vyote kwa pamoja.
Ndiyo, sheria inaeleza wazi kuwa mhusika yeyote anayepata madhara kwa sababu ya mkusanyaji wa taarifa kukiuka masharti ya sheria, mkusanyaji huyo anatakiwa kumlipa fidia mhusika huyo kwa madhara aliyosababishiwa.
Ndiyo, sheria inaipa mamlaka Tume ya Ulinzi wa Taarifa Binafsi kumruhusu mtu yeyote kupekua na kupakua taarifa yoyote iliyoingizwa katika rejesta.
Ndiyo, sheria inaipa mamlaka Tume ya Ulinzi wa Taarifa Binafsi kuteua washauri na wataalamu mbalimbali kama watumishi wa Tume.
Ndiyo, sheria inaitaka Tume kumpa notisi ya uchunguzi mkusanyaji anayehusika na malalamiko kabla ya kuanza uchunguzi dhidi yake.
Ndiyo, Sheria inaitaka Tume kumtaarifu mwombaji kwa maandishi juu ya uamuzi wake na sababu ya uamuzi huo.
Ndiyo, Sheria inampa haki mhusika wa taarifa binafsi kumtaka mkusanyaji wa taarifa kuacha kuchakata taarifa zake kwa madhumuni ya biashara.
Ndiyo, sheria inamruhusu mkusanyaji au mchakataji wa taarifa binafsi kuomba kuhuisha au kubadili taarifa yoyote.
Ndiyo, Sheria ya Ulinzi wa Taarifa Binafsi inahusika kuimarisha ulinzi wa taarifa binafsi zinazochakatwa na vyombo vya Serikali pamoja na vyombo binafsi.
Ndiyo, Sheria ya Ulinzi wa Taarifa Binafsi inahusika pia na taarifa binafsi zilizokusanywa kwa njia ya kielektroniki.
Ndiyo, Sheria ya Ulinzi wa Taarifa Binafsi inatumika pande zote za muungano isipokuwa kwa upande wa Zanzibar haitumiki kwa mambo yasiyo ya muungano.
Ndiyo, taarifa binafsi iliyopo kwenye mkanda au filamu inalindwa pia chini ya Sheria ya Ulinzi wa Taarifa Binafsi.
Ndiyo, Tume ina mamlaka ya kumfutia usajili mkusanyaji au mchakataji wa taarifa binafsi.
Ndiyo, Tume inapaswa kutoa sababu za kukataa lalamiko husika.
Ndiyo, Tume inaweza kwa mujibu wa sheria kuzuia usafirishaji wa taarifa binafsi kwenda nje ya nchi.
Ni jukumu la Tume ya Ulinzi wa Taarifa Binafsi kuanzisha utaratibu wa ushirikiano na mamlaka za nchi nyingine zinazosimamia ulinzi wa taarifa binafsi na kuishauri Serikali katika masuala yanayohusiana na Sheria ya Ulinzi wa Taarifa Binafsi.
Pale ambapo kosa limefanywa na kampuni au shirika, kampuni au shirika hilo na kila afisa wa shirika au kampuni hiyo ambaye ndiye mwidhinishaji wa kufanyika kwa kosa hilo hutakiwa kuwajibika kwa mujibu wa sheria.
Rejesta ya Wakusanyaji na Wachakataji wa taarifa binafsi ni daftari la kusajili taarifa za wakusanyaji na wachakataji wa taarifa binafsi.
Sheria inaelekeza kuwa mtu yeyote anayekusudia kuwa mkusanyaji au mchakataji wa taarifa binafsi anatakiwa kuwasilisha maombi ya usajili kwa Tume ya Ulinzi wa Taarifa Binafsi.
Sheria inaelekeza malalamiko kuwasilishwa kwa lugha ya Kiswahili au kiingereza.
Sheria inaelekeza wazi kuwa kabla ya kukusanya taarifa binafsi, mkusanyaji anatakiwa kuhakikisha kuwa mhusika anatambua madhumuni ya ukusanyaji wa taarifa binafsi, anafahamu kuwa ukusanyaji wa taarifa binafsi ni kwa madhumuni yaliyoidhinishwa na kuwa anawafahamu wapokeaji wa taarifa binafsi waliokusudiwa.
Sheria inaeleza kuwa mtu atatakiwa kulipa ada iliyoainishwa na Tume ili aruhusiwe kupekua na kupakua taarifa yoyote iliyoingizwa kwenye rejesta ya wakusanyaji na wachakataji wa taarifa binafsi.
Sheria inaeleza, kama kanuni ya jumla, kuwa mchakataji hatakiwi kuchakata taarifa binafsi nyeti (ambazo hujumuisha mifano ya taarifa za aina hizo tajwa) bila ridhaa ya maandishi ya mhusika wa taarifa.
Sheria ya Ulinzi wa Taarifa Binafsi ni kanuni na taratibu zinazoweka masharti kuhusu misingi ya ulinzi wa taarifa binafsi kwa lengo la kuweka kiwango cha chini cha matakwa ya ukusanyaji na uchakataji wa taarifa binafsi na kuimarisha ulinzi wa taarifa binafsi zinazochakatwa na vyombo vya Serikali na vyombo binafsi.
Taarifa binafsi ni taarifa kuhusu mtu anayetambulika ambazo zimetunzwa kwa namna yoyote kama vile taarifa zinazohusu rangi, asili ya kitaifa, kikabila, dini, umri au hali ya ndoa ya mtu binafsi, taarifa zinazohusu elimu, historia ya matibabu, jinai, ajira na kadhalika.
Tume huweza kuongeza kipindi cha siku tisini tu.
Tume inapaswa kumtaarifu mlalamikaji kuhusu kukataliwa kwa lalamiko lake ndani ya siku saba baada ya tarehe ya uamuzi.
Tume inaweza kukataa malalamiko iwapo haijabainisha chanzo, muda wake umepita au suala linalolalamikiwa lipo katika mahakama.
Tume ya Ulinzi wa Taarifa Binafsi ndiyo huanzisha na kutunza rejesta ya wakusanyaji na wachakataji wa taarifa binafsi.
Tume ya Ulinzi wa Taarifa Binafsi ndiyo yenye jukumu kwa mujibu wa sheria kutoa elimu kwa umma juu ya utekelezaji wa Sheria ya Ulinzi wa Taarifa Binafsi.
Tume ya Ulinzi wa Taarifa Binafsi ndiyo yenye jukumu la kufanya tafiti na kufuatilia maendeleo ya teknolojia kuhusiana na uchakataji wa taarifa.
Tume ya Ulinzi wa Taarifa Binafsi ndiyo yenye jukumu la kupokea na kushughulikia malalamiko ya watu juu ya ukiukwaji wa ulinzi wa taarifa binafsi na faragha zao.
Tume ya Ulinzi wa Taarifa Binafsi ndiyo yenye mamlaka kupitia na kuidhinisha kanuni na sera zinazotengenezwa na mkusanyaji wa taarifa binafsi.
Tume ya Ulinzi wa Taarifa Binafsi ni chombo kinachofuatilia utekelezaji wa Sheria ya Ulinzi wa Taarifa Binafsi na kusajili wakusanyaji na wachakataji wa taarifa binafsi.
Uchakataji wa taarifa binafsi ni uchambuzi wa taarifa binafsi kwa njia za kiotomatiki au vinginevyo, kama vile kukusanya, kurekodi au kushikilia taarifa binafsi, ikiwa na pamoja na kuzipanga upya, kuzibadilisha, kuziwianisha n.k.
Uthibitisho kuwa mkusanyaji au mchakataji amesajiliwa na Tume ya Ulinzi wa Taarifa Binafsi ni cheti cha usajili ambacho mwombaji anapewa baada ya kuwa amekidhi matakwa ya usajili.
Wajibu wa msingi wa afisa ulinzi wa taarifa binafsi ni kuhakikisha kuwa hatua za kiudhibiti na za kiusalama zinachukuliwa ili kulinda taarifa taarifa binafsi zinazokusanywa au kuchakatwa.
Wajumbe wengine wa Bodi tofauti na Mwenyekiti na Makamu Mwenyekiti wanatakiwa kuwa na sifa na uzoefu katika mojawapo ya maeneo ya TEHAMA, sheria, uhandisi, fedha au utawala.
Wajumbe wengine wa Bodi ya Tume ya Ulinzi wa Taarifa Binafsi (tofauti na Mwenyekiti na Makamu Mwenyekiti) hushika nafasi kwa kipindi cha miaka mitatu tu.
Wajumbe wengine wa Bodi ya Tume ya Ulinzi wa Taarifa Binafsi tofauti na Mwenyekiti na Makamu Mwenyekiti huteuliwa na Waziri wa Habari, Mawasiliano na Teknolojia ya Habari.
Wajumbe wenye utaalamu katika TEHAMA wanatakiwa kuwepo katika Tume ya Ulinzi wa Taarifa Binafsi kwasababu mambo ya ukusanyaji na uchakataji wa taarifa binafsi, kwa kipindi hiki ambapo kuna kasi kubwa ya ukuaji wa teknolojia ya habari na mawasiliano, hufanyika katika vyombo vya kiteknolojia kama vile kompyuta.
Subscribe to our newsletter to get the latest news and updates from Sheria Kiganjani
